آرماتور بندی

آرماتور چیست؟

زمانی روی میلگرد تغییراتی به وجود می آورند تا جهت استفاده در بتن آماده شود، به آن آرماتور گفته میشود. بهره گیری از آرماتورها در سازه‌ها، ساخت‌وساز و عمران به ویژه در ساختمان‌های بتنی، پل‌ها، تونل‌ها و سد‌ها، جهت افزایش دادن مقاومت و دوام سازه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار هستند.

تعریف آرماتوربندی

آرماتور بندی ساختمان به زبان عامیانه به روند برش، خم کردن، بستن، چینش و متصل کردن آرماتورها قبل از قالب بندی و بتن ریزی گفته می شود.

آرماتورها جهت ایجاد شدن شکل، اندازه و الگوی مناسب به لحاظ به بیشترین حد رساندن اتصال با بتن و بهینه‌سازی کارکرد آن استفاده می شوند. از آرماتور در بخش های مختلف سازه مثل فونداسیون، تیرها، ستون‌ها و دیوارهای برشی به کار برده می‌شود.

در ساختمان سازی، آرماتورها به شکل میلگردهای عمودی و افقی قرار گرفته میشود و بیشتر از میلگرد آجدار بهره گرفته می‌شود، چون که درگیری با بتن را افزایش داده و مقاومت بیشتری عرضه می کند.

آرماتور بندی در دو صورت انجام گرفته می شود؛ آرماتور بندی اصلی یا اولیه و آرماتور بندی ثانویه.

در حقیقت بعد از بستن آرماتورهای اصلی، بر اساس نیاز، امکان دارد از آرماتورهای تقویتی یا حرارتی به عنوان ایجاد مقاومت بیشتر سازه استفاده شود.

بیشتر بخوانید: ویژگی های اسکلت بتنی

صفر تا صد مراحل آرماتور بندی

تعیین مدل و اندازه میلگردها

اول مهندس طراح، اندازه میلگردها و تعداد آن‌ها را در کلیه بخ های مورد نیاز در ساختمان تعیین می‌کند که تماما در نقشه قابل مشاهده هستند.

تهیه میلگردها

مجری پروژه با در نظر گرفتن نقشه سازه، مدل و سایز میلگردها را به عنوان اجرای هر قسمت از ساختمان مشخص می‌کند تا بداند چه اندازه میلگرد به عنوان آرماتور بندی در بخش های مختلف ساختمان لازم است؛ بعد اقدام به تهیه آن‌ها می‌کند.‌

آرماتورها به طور معمول از فولاد با خاصیت های مشخص و باکیفیت بالا تولید می‌ شوند و اندازه‌های مختلفی دارند.

چیدن آرماتورها

در این مرحله آرماتورها با اندازه و فاصله های مشخص که در نقشه مشخص شده است، در جای خود قرار گرفته می شوند.

بستن آرماتورها

در مرحله بعد جهت مطمئن شدن از اینکه آرماتورها در جای خود سفت شوند، نیاز است آن‌ها را به هم ببندیم که این کار معمولا با استفاده کردن از سیم آرماتور بندی انجام گرفته می شود.

شیوه دیگر جوش دادن آخر دو آرماتور است که معمولا اتصال بهتری را رقم می‌زند.

خاموت‌ گذاری هم قسمت دیگری از کار بستن آرماتورها به شمار می آید. قیمت خاموت در ارزیابی کردن هزینه آرماتور بندی مهم است.

آرماتوربندی باید به طوری انجام شود که بعد از تمام شدن کار و پیش از بتن ریزی، اگر روی آن بایستیم، با دوام باشد.

بعد از انجام دادن آرماتور بندی، مراحل قالب بندی و بتن ریزی انجام می گیرد.

به طور کلی، کار آرماتور بندی یک روند با اهمیت در ساخت‌ و ساز است که به تجربه، دقت و دانش فنی لازم دارد و برای این حالت باید از تخصص آرماتوربند های حرفه ای استفاده کرد.

انجام دادن درست عملیات می‌تواند به دوام و پایداری سازه کمک کند تا از عمر مفید و ایمنی سازه مطمئن شود؛ پس در هر پروژه ساخت‌ و ساز، رعایت کردن استانداردها و قوانین مرتبط با آرماتور بندی خیلی قابل اهمیت است.

بیشتر بخوانید: قالب وافل یک طرفه قفل دار

خصوصیات مورد نیاز آرماتورها در آرماتور بندی ساختمان

آرماتورها باید استحکام کافی در مقابل کشش داشته باشند تا بارهای کششی را که در سازه‌ها به وجود می آید، تحمل کرده و از شکسته شدن ساختمان پیشگیری کنند.
آرماتورها باید از انعطاف‌پذیری مورد نیاز برخوردار بوده تا بتوانند به تغییر های اندازه و شکل سازه در طول مدت زمان پاسخ دهند و تغییرات حرارتی و لرزه‌ای را جذب کنند.

گاهی اوقات از سیم آرماتور بندی یا مفتول در کنار میلگرد به کار می برند تا سازه در معرض کشش مقاوم‌تر شود.

بیشتر بخوانید: اجرای تاسیسات در سقف وافل

مزیت ها و معایب آرماتور بندی

در ادامه به بررسی کردن مزیت ها و معایب آرماتوربندی در سازه خواهیم پرداخت.

مزیت های آرماتور بندی

از سری مهمترین مزایای  آرماتوربندی می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:

• افزایش دادن دوام و مقاومت کششی
• برخورداری از توانایی فشرده‌سازی و تراکم‌سازی بالا
• پیشگیری کردن از انحراف ساختمان
• هزینه پایین آرماتور بندی به همراه بتن ریزی
• طراحی آرماتوربندی به صورت مورد نظر
• ایجاد کردن مقاومت و سیستم مقاوم در ساختمان
• ایجاد شدن استحکام در برابر آب ‌وآتش با در کنار یکدیگر قرارگرفتن بتن و آرماتور

معایب آرماتور بندی

ارماتوربندی معایبی هم دارد که عبارتند از موردهای زیر:

• زیاد بودن هزینه نصب و رعایت قاعده های آرماتوربندی و شکل‌دهی بتن
• سخت بودن عملیات اجرایی
• افزایش یافتن وزن سازه با اجرای آرماتور بندی
• لازم به طراحی آرماتور بندی درست و دقیق جهت بهره‌برداری تکمیل و بهینه از آرماتورها
• حساسیت نسبت به خورده شدن
• پیچیده بودن تعمیر آرماتورها

در مجموع مهندسین و متخصصین باید مورد های فنی، اقتصادی و زیست‌ محیطی را در انتخاب و طراحی آرماتوربندی جهت هر پروژه در نظر گرفته شوند و تصمیم‌ گیری درست و اقدامات مناسب را جهت بهینه‌سازی استفاده کردن از آرماتورها و کم کردن معایب آن‌ها انجام دهند.